Stikstof, akkerbouw: ik denk dat een klein beetje kunstmest-stikstof in de toekomst een rol zal blijven spelen in Nederland: om sommige akkerbouwgewassen een startgift (voorjaar) mee te geven of strategisch gedurende het seizoen (graan, vanwege eiwitgehalte). Ik denk dat relatief snelwerkende organische mestsoorten niet het goede antwoord bieden in deze situaties. Het ‘maken’ van ‘snelle N-mest’ uit organische reststromen zal ongetwijfeld mogelijk worden, maar goedkoop zal dat niet zijn Zeg maar organische kunstmest, wie weet ook toegestaan in de biologische landbouw. Of ‘groene’ kunstmest.
Stikstof, melkveehouderij: grasklaver is een uitstekend alternatief. Dat vraagt net wat meer vakmanschap in beheer, maar in combinatie met eigen (drijf)mest kan een prima productief systeem opgebouwd worden.
Fosfaat: maximale kringloop van reststromen uit de maatschappij. Grootste uitdaging daarbij zijn niet de industriële reststromen of de GFT stroom of de organische stof stroom uit natuurgebieden en bermen etc. De uitdaging zit in het riool. Dat is het grootste ‘lek’ in een mogelijke kringloop en vraagt een enorme maatschappelijk inspanning om het te dichten. In theorie kan de P-kringloop zo goed als gesloten worden.
Kalium, magnesium: grotendeels via reststromen, maar wateroplosbare nutriënten zijn niet volledig in kringloop te houden. Er is dus aanvulling nodig. Zeewier oogsten? ???
Calcium en zwavel: idem.
Sporenelementen: idem