Voor de grondwaterbeschermingsgebieden is het van belang dat zo min mogelijk stikstof uitspoelt. “Uit verschillende onderzoeken blijkt dat het verdunnen van mest met water leidt tot minder uitstoot van ammoniak bij het uitrijden. We zien ook dat het positief is voor de stikstofbenutting, wat uiteindelijk leidt tot minder nitraatuitspoeling. Ten slotte zien we ook vaak een hogere grasopbrengst door water bij de mest. Een positieve bijkomstigheid voor de boer”, vertelt Rick Willemsen, adviseur bij Groeikracht.

Bemesten met tank

‘Water bij de mest toevoegen, kan dat wel uit?’ is vaak de reactie van boeren die met de tank mest op het land brengen. Er moet meer gereden worden om verdunde mest het land op te brengen, kortom meer kosten. “Voor de meeste boeren een drempel om het eens te proberen en te ervaren welke voordelen het toevoegen van water bij de mest met zich meebrengt”, legt Willemsen uit. “Met deze demo hebben we op een praktische manier voor de deelnemers inzichtelijk gemaakt wat de daadwerkelijke effecten zijn in het gebied.”

Verloop van de demo

De demo is bij een drietal bedrijven in Dinxperlo, Hengelo en Haarlo uitgevoerd. Willemsen: “Met de mesttank hebben we in het voorjaar de mest 4 op 1 verdund en in de zomer 1 op 1. Het hele jaar hebben we de opbrengsten gevolgd door vers grasmonsters te nemen en de opbrengst op stam te bepalen. Zo konden we het ruweiwitgehalte en de grasopbrengsten meten. Hiermee wordt berekend hoeveel ‘stikstof’ geoogst is. Door deze uitkomsten te vergelijken met de bemeste stikstof, kan de stikstofefficiëntie bepaald worden en vergeleken worden met de wel en niet verdunde proefbanen.”

Positieve effecten

“Uit de demo blijkt dat hoe meer water toegevoegd wordt aan drijfmest, hoe hoger de N opbrengst is. Maar het optimum ligt rond de 20-25% water, daarna is de meeropbrengst aanmerkelijk minder”, stelt Willemsen. “Op de eerste snede was de mest 4 op 1 verdund wat minimaal 10-15% hogere N opbrengst gaf. Bij latere snedes met 1 op 1 verdunnen liep dit zelfs op tot bijna 30% meer N opbrengst in het verse gras. Daarnaast blijven door de verdunde mest minder mestresten achter op het grasland, omdat het sneller en beter wordt opgenomen. Hierdoor komt ook de smakelijkheid van het gras voor het vee ten goede.” Kortom, zowel op de opbrengst, kwaliteit en smakelijkheid van het grasland blijken met het jaarrond
toevoegen van water een positief effect te hebben.

Kosten en uitspoeling

“We hebben nog geen harde cijfers dat de N uitspoeling minder is. Maar puur vanuit de logische beredenering dat meer onttrokken wordt, kun je ervan uitgaan dat er minder N uit kan spoelen. Ook lost met water de mest beter op. Zonder water wordt niet alles opgenomen en blijft er een korst liggen. Daarnaast is te zien dat de beschikbare hoeveelheid stikstof in het najaar van de proefpercelen lager was dan de referentiepercelen, aldus Willemsen. Mest verdunnen met water geeft dus positieve resultaten, maar kan het ook daadwerkelijk uit? Willemsen: “Gemiddeld resulteert het hele jaar verdunnen in 20% meeropbrengst van N. Jaarrond mag het verdunnen met water 5 euro per kuub water kosten, dan is het altijd interessant om de mest te verdunnen, zeker met de huidige kunstmestprijzen. Dit is ook hoeveel het mag kosten om de kosten en opbrengsten gelijk te houden. Dus het kan financieel uit.”

Kennisbrochure

Dit artikel is onderdeel van de brochure ‘Mineralen efficiënt benutten voor optimale gewasopbrengst‘ geschreven vanuit Waterwijs Boeren. Benieuwd? Bekijk dan hier de volledige brochure.